Poradnik: Nóż wleczony (Drag) a aktywny (Tangential)

Cyfrowe plotery tnące są praktycznie standardowym wyposażeniem pracowni reklamowych, zakładów produkcyjnych oraz firm zajmujących się personalizacją, np. gadżetów, firm car wrappingowych i detailngowych, itp.. Niezależnie od skali działalności, kluczowym elementem pozostaje wybór odpowiedniej technologii cięcia w ploterze. To właśnie ona determinuje finalną precyzję, jakość krawędzi oraz rodzaje materiałów, z jakimi można pracować.

W praktyce dominują dziś dwa podejścia:

  • cięcie nożem wleczonym (Drag)
  • cięcie nożem aktywnym, stycznym (Tangential)

Choć z zewnątrz oba rozwiązania wyglądają podobnie, ich działanie i efekty pracy znacznie się różnią. Przyjrzyjmy się bliżej, na czym polega ich specyfika i kiedy warto zdecydować się na które z nich.

Czym jest technologia Drag (nóż wleczony)?

W technologii drag ostrze nie jest aktywnie sterowane. Podczas cięcia jest „ciągnięte” przez głowicę, a jego pozycja dostosowuje się do kierunku ruchu materiału.

W praktyce oznacza to:

  • brak dodatkowego napędu obracającego ostrze,
  • automatyczne ustawianie kierunku cięcia,
  • prostą, stosunkowo szybką pracę.

Mimo prostoty, technologia Drag pozwala na uzyskanie poprawnej jakości krawędzi w projektach:

  • nieskomplikowanych,
  • o większych promieniach skrętu,
  • z typowych materiałów cienkich.

Dla kogo? Dla osób wykonujących głównie podstawowe cięcia w foliach samoprzylepnych, papierach i lekkich tworzywach.

Warto w tym miejscu podkreślić, że nóż wleczony jest swego rodzaju standardem w ploterach tnących. Natomiast technologia Tangential (opisany dalej nóż aktywny), działa dzięki mechanizmowi aktywnego modułu, w który ploter jest lub może być wyposażony.

Czym jest technologia Tangential (nóż aktywny/styczny)?

W technologii tangential ostrze jest aktywnie pozycjonowane. Mechanizm w głowicy:

  • podnosi ostrze,
  • obraca je,
  • precyzyjnie ustawia kąt wejścia i wyjścia.

Dzięki temu krawędzie są bardzo czyste, nawet przy złożonych detalach. Technologia ta umożliwia również pracę z:

  • grubymi,
  • twardymi,
  • wielowarstwowymi materiałami.

To rozwiązanie oferuje precyzję niemal zbliżoną do obróbki frezarskiej – z zachowaniem szybkości charakterystycznej dla ploterów tnących.

Dla kogo? Dla zastosowań wymagających najwyższej dokładności lub pracy z trudniejszymi materiałami.

Drag vs Tangential — kluczowe różnice

Dokładność pozycjonowania ostrza

W technologii noża wleczonego ostrze porusza się swobodnie i jest w naturalny sposób „ciągnięte” w kierunku ruchu głowicy. Oznacza to, że jego pozycjonowanie nie jest aktywnie kontrolowane, a kąt ustawienia wynika głównie z trajektorii cięcia. Dla większości prostych kształtów rozwiązanie to jest wystarczające, jednak przy gwałtownych zmianach kierunku może prowadzić do minimalnych przesunięć ostrza. W efekcie narożniki i ostre detale potrafią być nieco zaokrąglone lub mniej wyraźne.

  • Ważne! Na ostrych zakrętach może minimalnie „odjeżdżać”, co zaokrągla narożniki.

W technologii noża aktywnego sytuacja wygląda inaczej. Ostrze jest precyzyjnie sterowane przez mechanizm obrotu, który ustawia je pod odpowiednim kątem przed wykonaniem cięcia. Głowica może podnosić i obracać ostrze, aby zachować pełną kontrolę nad kształtem linii. Dzięki temu ostre narożniki są rzeczywiście ostre, a skomplikowane detale odwzorowane tak, jak zostały zaprojektowane. To fundamentalna przewaga na etapie projektów o dużej szczegółowości.

2) Głębokość cięcia

W przypadku noża wleczonego głębokość cięcia wynika przede wszystkim z dobranego nacisku. Takie podejście działa dobrze przy cienkich, elastycznych lub jednorodnych materiałach, jednak w przypadku podłoży grubszych lub sztywnych osiągnięcie powtarzalnego rezultatu może być trudniejsze. Siła nacisku może nie rozkładać się równomiernie, co wpływa na jakość, a czasem na czytelność krawędzi.

Nóż aktywny stosuje mechaniczny ogranicznik, który wspiera precyzyjną kontrolę głębokości. Dzięki niemu ostrze nie tylko zachowuje prawidłowy poziom zagłębienia, lecz także robi to powtarzalnie na całej długości cięcia, niezależnie od stopnia twardości materiału. Rozwiązanie to pozwala na uzyskanie stabilnych rezultatów w grubszych i bardziej wymagających tworzywach, zachowując równą, wyraźną krawędź.

  • Głębokość kontrolowana mechanicznie (nose guide).
  • Stabilna, powtarzalna jakość – nawet przy twardszych podłożach.

3) Zastosowania

Technologia noża wleczonego sprawdza się przede wszystkim tam, gdzie materiał jest cienki, a kształty proste. Dotyczy to głównie folii samoprzylepnych, papierów, druków oraz materiałów o niskim oporze. W takich przypadkach cięcie jest szybkie, ekonomiczne, a jakość w pełni wystarczająca do codziennych zastosowań, takich jak oznaczenia, podstawowe grafiki czy naklejki.

  • winyle,
  • folie,
  • papier,
  • proste kształty.

Nóż styczny otwiera znacznie szersze możliwości. Dzięki aktywnemu sterowaniu doskonale nadaje się do prac wymagających precyzji — od niewielkiej typografii po zaawansowane, nieregularne elementy dekoracyjne. Jego przewaga ujawnia się szczególnie przy materiałach trudnych: skórach, tekstyliach, kartonach, piankach, laminatach i wielu tworzywach o większej grubości. W zastosowaniach specjalistycznych to właśnie active tangential staje się technologią pierwszego wyboru.

  • skomplikowane wzory,
  • ostre narożniki,
  • grube tworzywa, karton, tekstylia, laminaty.

4) Obsługa i konfiguracja

Noże wleczone wyróżniają się prostotą. Użytkownik ustawia głównie nacisk oraz offset ostrza i w większości przypadków jest gotowy do pracy. To rozwiązanie intuicyjne, dzięki czemu operator nie musi mieć dużego doświadczenia, aby osiągnąć zadowalające rezultaty. Całość konstrukcji jest również mniej złożona, co sprzyja mniejszej awaryjności i krótszej konfiguracji.

Technologia styczna, pomimo wyższej precyzji, wymaga nieco więcej uwagi. Operator musi podczas konfiguracji zadbać o kilka parametrów odpowiedzialnych za pracę ostrza. Oznacza to większą elastyczność konfiguracji, ale także potrzebę lepszego zrozumienia procesu oraz materiału. W praktyce poświęcony czas zwraca się w postaci większej kontroli i przewidywalności efektu końcowego.

5) Wszechstronność

Noże wleczone pozostają optymalnym wyborem, jeśli głównym zadaniem jest praca z niską i średnią grubością materiałów oraz regularnymi kształtami. Ich funkcjonalność jest wystarczająca w wielu obszarach produkcyjnych, choć stopień swobody pozostaje ograniczony.

Noże styczne są bardziej uniwersalne. Mogą realizować proste zadania równie dobrze jak noże wleczone, ale dodatkowo pozwalają na pracę w znacznie bardziej wymagających środowiskach — zarówno pod względem formy, jak i rodzaju podłoża. To rozwiązanie, które umożliwia rozwijanie portfolio produktów i podejmowanie zadań trudniejszych technologicznie, bez konieczności zmiany narzędzia na inne typy systemów tnących.

Technologie cięcia w ploterach Summa – porównanie serii

Summa oferuje dwa podejścia, które kierują urządzenia do odmiennych grup użytkowników: klasyczną technologię drag knife oraz bardziej zaawansowaną True Tangential Cutting (TC). Każda z nich odpowiada innym wymaganiom produkcyjnym i rodzajom materiałów.

Summa S One Series – drag knife (standard)

Seria S One to rozwiązanie zaprojektowane jako uniwersalne narzędzie produkcyjne dla branży reklamy i grafiki. Zastosowana technologia drag knife oznacza, że ostrze podąża za kierunkiem ruchu w sposób bierny, a jego orientacja wynika z trajektorii cięcia. Czyli dokładnie jak opisaliśmy to wyżej. Dodatkowo seria korzysta z systemu pozycjonowania OPOS do cięcia konturowego.

Najlepsze zastosowania:

  • naklejki i etykiety,
  • grafika samochodowa,
  • odzież (flex/flock),
  • oznakowania okienne,
  • elementy dekoracyjne.

Tym samym Seria S One jest skierowana do użytkowników, którzy potrzebują niezawodnego plotera do codziennej pracy na szerokiej gamie materiałów.

Summa S Class 3-DTF – True Tangential Cutting

Natomiast polecana i popularna Seria S Class 3-DTF (np. model S3 TC75) korzysta z technologii True Tangential Cutting (TC), w której kąt noża jest sterowany aktywnie. W odróżnieniu od drag knife ostrze jest obracane precyzyjnie względem kierunku cięcia, co przekłada się na maksymalną kontrolę nad detalem oraz stabilność przy wymagających materiałach.

Technologia TC jest szczególnie polecana w zastosowaniach, gdzie liczy się:

  • pełna kontrola ostrych kątów,
  • obróbka cienkich i delikatnych materiałów,
  • wysoka powtarzalność,
  • minimalizacja ryzyka deformacji i przesuwu nośnika.

To wybór dla użytkowników, którzy oczekują perfekcyjnego cięcia przy minimalnym ryzyku uszkodzeń, dedykowane do folii PET (DTF) i dodatkowo zintegrowana kamera do odczytu znaczników, w tym białych.